GÓRY Treking

Bergerie des Pozzi ma zadaszony taras – świetny schron. Noc jest zimna. Rozlewiska Pozzine błyszczą w jaskrawozielonych trawach. Rozwijają się białe krokusy. Na wyższym piętrze doliny leży śnieg.

Jej nazwa mignęła mi kiedyś wśród relacji z Himalajów, ale gdybym miał wskazać ją na mapie – nie potrafiłbym. A jednak wystarczyło krótkie pytanie, by pomysł wejścia na Baruntse rozpalił wyobraźnię. Nie znając trudności góry, nie wiedząc, jak tam dokładnie dotrzemy, zgodziłem się bez wahania. Czy nie tak właśnie zaczyna się przygoda?

Wspinaczka, jak każdy sport, ewoluuje – zmieniają się nie tylko techniki, ale też sprzęt, dzięki któremu zyskujemy znacznie większy potencjał. Ten proces najbardziej widać w alpinizmie. Rozwój wspinania zimowo-klasycznego nie byłby możliwy bez współczesnych ergonomicznych dziabek i raków typu monopoint.

Pierwszy skręt w nowym terenie to zawsze zagadka. Może właśnie dlatego stanowi tak dobrą zabawę. Ostatnie zimy pokazały, że przy odrobinie fantazji i znajomości topografii da się na tatrzańskiej mapie znaleźć jeszcze sporo ciekawych narciarskich linii.

Surowe arktyczne krajobrazy, skute lodem fiordy i niedźwiedzie polarne – taki obraz Svalbardu miałem zawsze w głowie. Od lat marzyłem, żeby tam pojechać. W miejsce, które wydawało mi się zbyt piękne, żeby mogło istnieć gdzie indziej niż na kartach fantastycznej powieści. Zawsze jednak, kiedy zaczynałem się nad tym na serio zastanawiać, górę brał zdrowy rozsądek. Logistyka jest skomplikowana, a budżet takiej wyprawy mógłby wystarczyć na dwie albo i trzy inne. Musiałbym też znaleźć przynajmniej kilku równie szalonych jak ja ludzi, żeby miało to jakikolwiek sens. Więc za każdym razem kończyło się na marzeniach i stwierdzeniu, że „może kiedyś”…

Szczecin, 1995 rok. Na sztucznej ściance w Akademii Rolniczej przy ulicy Kazimierza Królewicza Wojtek Rekin Wenta podszedł do mnie i zapytał, czy przypadkiem nie szukam partnera w Tatry. Powiedział, że zna jednego gościa, który jest nieprawdopodobnie napalony na wspinanie, więc chyba moglibyśmy stworzyć fajny team. Przy okazji wspomniał o tym, jak Krzykacz wybrał się samotnie zimą na Kozi Wierch, gdzie w trudnym terenie asekurował się z kuchennego noża… I tak też zastali go ratownicy: gościa z wbitym w lód nożem. To wtedy zaczęła się jego fascynacja wspinaczką, a profesjonalizm toprowców skłonił go, by pójść do „Betlejemki”, gdzie u Kazia Śmieszki ukończył kurs tatrzański.

13 stycznia 2024 roku zmarł nagle Krzysztof Krzykacz Belczyński – wspinacz, wybitny naukowiec, człowiek o niespożytej energii. Bezkompromisowy, ale życzliwy ludziom. Gość z krwi i kości. Specjalizował się we wspinaczce wielkościanowej, jednak nie stronił od żadnej formy alpinizmu. Miał na koncie setki wejść w najdalszych zakątkach świata. Razem z Marcinem Tomaszewskim stworzył świetny duet, który – powiększany czasem o innych wspinaczy – wytyczał nowe drogi w wielkich ścianach. Ze swoich wypraw pisał energetyczne relacje, publikowane w „Magazynie GÓRY”, „Taterniku”, „Rock & Ice” czy w „Alpiniście”.

W jakim stopniu ewolucja zimowego sprzętu przyczyniła się do podniesienia poprzeczki w alpinizmie? Czy trening drytoolowy w ogródkach lub na panelu przekłada się na poziom zimowej klasyki? O kwestie związane ze zmianami dokonującymi się w zimowym wspinaniu górskim zapytałem kilka osób z naszego środowiska, zarówno reprezentujących starą szkołę, jak i specjalizujących się w bardziej sportowym podejściu do drytoolingu.

17 stycznia o godzinie 19:00 lokalnego czasu Tomasz Bryl i Ryszard Pawłowski dokonali pierwszego polskiego wejścia na Mount Sidley (4285 m), najwyższy wulkan Antarktydy leżący w paśmie Executive Committee. Był to przedostatni etap realizowanego przez ten zespół projektu Wulkaniczna Korona Ziemi. Do zdobycia został im już tylko Ojos del Salado w Andach Środkowych. Przedstawiamy dwugłos, w którym Tomasz i Ryszard opowiadają o swojej wyprawie na Antarktydę.

W połowie października 2023 roku Wadim Jabłoński i Maciej Kimel wytyczyli nową drogę na Chobutse w Himalajach Rolwaling. Jeśli od lat czekamy na dokonania, które dokładnie spełniają kryteria promowane przez nagrodę Złotego Czekana, przejście to idealnie wpisuje się w trend: nowa droga w czystym stylu alpejskim na rzadko odwiedzanym szczycie o wysokości powyżej 6500 metrów.

GÓRY numer 294.

Poproszono mnie, abym wybrał i opisał kilka najciekawszych ferrat w Dolomitach. Zrobiłem to tak, jakbym polecał je komuś, kto wyjeżdża w Dolomity i ma niewiele czasu, ale chciałby zakosztować tej formy turystyki. Z powodu ograniczonego miejsca, zabrakło oczywiście wielu wspaniałych dróg, a opisy mają zwarty charakter, ale wybrane przeze mnie ferraty z pewnością warte są przejścia.

Pozwolenie na szczyt o tej porze roku kosztowało ułamek tego, co trzeba zapłacić latem. Blisko do bazy. No i do tej pory nikt nie wszedł tu zimą. Czy potrzebny jest jeszcze jakiś inny powód?

Po zaledwie czterech latach od pierwszego kontaktu ze skałą Demmel pokonuje drogi sięgające trudności 9a. Jej progres jest błyskawiczny i ciężko znaleźć kogoś, kto pod tym względem mógłby się z nią równać. Już w drugim roku wspinania przeszła 28 dróg o wycenie 7c, w tym cztery onsajty, i dwie linie 8a+. Ten wynik jest imponujący, ale wystarczy spojrzeć na podsumowanie ubiegłego sezonu Niemki, żeby zrozumieć, skąd bierze się tak duży progres. W 2020 roku spędziła w skałach aż 222 dni, prowadząc 842 drogi: 11 × 8c, 21 × 8b+, 42 × 8b, 55 × 8a+ i 71 × 8a. To jednak nie koniec. W tym roku podniosła sobie poprzeczkę, choć nie minęła nawet połowa sezonu – w styczniu pokonała La Montana Mágica 8c+, a 7 kwietnia dotarła do topu Joe-city 9a. Podczas wiosennego wypadu do Oliany – rejonu pękającego w szwach od klasycznych, cenionych linii autorstwa największych legend wspinania, jak Sharma, Ondra czy Ramonet – zebrała też takie perełki, jak Joe Blau 8c+ i La Morenita 8c+.

Ho, ho, Urubko, masz już 40 lat! Już czy dopiero?

Czterdziestka to JUŻ. Mam poczucie, że nagle minąłem szczyt życia. Kiedyś wszystko, co najważniejsze w alpinizmie, było przede mną, a teraz chyba zostało za mną. Ale jestem zadowolony, że udało mi się zrobić wiele z tego, o czym kiedyś marzyłem. Przy czym urzeczywistnianie marzeń wykańcza, wypala tak jak w każdej dziedzinie.

Alaska 2004, Citadel - Last Cry Of The Butterfly

Prowadzę trudny wyciąg w połowie ściany. Pierwszy dzień słońca po załamaniu pogody. W pewnym momencie zauważam drżenie skały. Porusza skrzydłami, dziesiątkami skrzydeł. Nagle odpływa w powietrze. Chmura motyli przelatuje przez Alaskę, odpoczywa na nagrzanych w słońcu ścianach. Jak przetrwały wczorajsze załamanie pogody i co się z nimi stanie jutro, pojutrze, gdy nadejdzie kolejna burza? Zastygam na moment jak one, po chwili odlatują. Wieczorem chowam się w portaledge’u i długo nie mogę zasnąć. Następnego ranka ponownie budzi nas srogi mróz i kolejny opad śniegu.

Zimowy Trawers Tatr niejednokrotnie porównywany jest z klasykami, jak Haute Route pomiędzy Zermatt a Chamonix. Jednak trawers samych Tatr Wysokich różni się nieco od tych alpejskich wyzwań – nie tylko otaczającym krajobrazem, ale też dystansem i sumą przewyższeń.

Przez ponad 20 lat szefowania redakcji GÓR żegnałem wielu wspaniałych ludzi, którzy dzielili naszą pasję i odeszli przedwcześnie. Jednak, chociaż nie mógłbym nazwać się jego bliskim kolegą, odejście Kacpra zabolało mnie szczególnie. A to dlatego, że ze swoją bezpretensjonalnością, skromnością, otwartością na ludzi i wspaniałym, szczerym uśmiechem był najlepszym przykładem człowieka, którego braku nie umiemy sobie wyobrazić. Pamiętam, że gdy podczas naszej wspólnej rozmowy z Justyną na lądeckiej scenie nazwałem Go „uosobieniem łagodności”, małżonka gorąco przytaknęła.

„Bóg musiał dać Amerykanom El Capa, bo gdzie indziej postawiliby przystanek autobusowy pod 1000-metrową ścianą”. (zasłyszane na Camp 4)

W Polsce znany jedynie w niewielkim kręgu pasjonatów, legendarny za naszą południową granicą. Mowa zarówno o skiturowym trawersie Tatr Wysokich, jak i o jego autorze – Vladzie Gipsym Tatarce.