Tylko w GÓRACH Top artykułów z GÓR

Czy Messner jest jednym z największych alpinistów w dziejach? Bez wątpienia. Choć z pewnością znajdą się tacy, którzy będą z tym dyskutować, argumentując, że Reinhold miał najmocniejszy PR, a było wielu lepszych. Będą dowodzić, że budował swoją popularność także na kontrowersjach i że był równie sprawnym biznesmenem, co himalaistą. Ale co z tego? Gdy zsumujemy jego wyniki alpinistyczne z tymi osiągniętymi na salonach i w biznesie, okaże się, że był skuteczny jak nikt inny.

O wyjątkowej relacji łączącej początkującego wspinacza z legendarną już postacią z górskiego środowiska i o pierwszym tatrzańskim sezonie z RYSZARDEM RIKIEM MALCZYKIEM opowiada ANDRZEJ MARCISZ.

Ryszard Riko Malczyk – nietuzinkowa postać i wspinacz obdarzony autentyczną „bożą iskrą”. Indywidualista wybierający własne ścieżki, a przy tym charyzmatyczny nieformalny lider pokolenia Kaskaderów. Człowiek odporny na mody i kontestujący schematy… Oczywiście niepozbawiony wielu wad, które jednak czyniły go istotą z krwi i kości. Riko kojarzy się z działaniem w skałkach, ale równie istotny ślad odcisnął w górach – zwłaszcza w Tatrach, gdzie wytyczał nowe drogi, dokonywał wielu odhaczeń i pierwszych powtórzeń.

Minęło 15 lat, odkąd powiedziałem światu o dokonanym przeze mnie „pierwszym” przejściu The Walk Of Life, drogi zlokalizowanej na wybrzeżu North Devon w Wielkiej Brytanii. Od okładek i wielostronicowych artykułów w magazynach wspinaczkowych, po wciągający segment w filmie Committed 2, ukazujący wszystko, co czyniło ową drogę tak piękną i przerażającą – informacje o przejściu były wszędzie!

Film fabularny jest sztuką iluzji. Przyjmując zaproszenie do świata kreowanego przez scenarzystę, reżysera i operatora, skupiamy uwagę wyłącznie na tym, co pragną nam pokazać. Poddanie się tej magii jest kluczowe i nikt nie oczekuje, aby odgrywane sceny działy się „naprawdę”… Z tego też względu dramat wojenny Biała odwaga jest nietypowym obrazem, bowiem w warstwie górsko-wspinaczkowej został nakręcony praktycznie bez żadnych filmowych trików. Grany przez FILIPA PŁAWIAKA główny bohater wspina się dokładnie tam, gdzie go widzimy – na najtrudniejszych ścianach po polskiej stronie Tatr. W lecie i zimą. Bez green screenów czy kaskaderów. Bez ściemy.

O porze roku, która ciągle stawia wspinaczom najtrudniejsze wyzwania, i miejscu w górach skutecznie opierającym się przejawom popularności z MARCINEM TOMASZEWSKIM i PAWŁEM HAŁDASIEM rozmawia PIOTR GRUSZKOWSKI.

Latem 1997 roku mój brat Tomasz skontaktował się ze mną, mówiąc, że ma wspinającego się doktoranta, który zamierza przyjechać do Francji. Zapytał, czy mógłbym się nim trochę zaopiekować. I tak się z Krzyśkiem poznaliśmy.

Szałasiska, lato 1998 roku. Wpadłem na kolację do Relaksu, gdzie przy stole poznałem bardzo energicznie opowiadającego gościa. Przyjechał na szybki wypad z Francuzem, Jeanem-Paulem. Snując niesamowite historie, częstowali wszystkich wybornym winem i serami. To był mój pierwszy kontakt z Krzykaczem. Tu historia mogłaby się zakończyć, a i tak opowieści te miałyby wpływ na moje późniejsze wspinanie. Już podczas przelotnej znajomości można było wyczuć jego ogromny ciąg do wspinania i górskich przygód. Prawdziwy napał przez duże N. Zarażał swoją pasją napotkane osoby, które zapewne postrzegał podobnie jak siebie, więc ośmielał je do odważnego, wręcz brawurowego działania – to głównie dzięki takim ludziom świat idzie do przodu, a wspinaczka to już na pewno.

Szczecin, 1995 rok. Na sztucznej ściance w Akademii Rolniczej przy ulicy Kazimierza Królewicza Wojtek Rekin Wenta podszedł do mnie i zapytał, czy przypadkiem nie szukam partnera w Tatry. Powiedział, że zna jednego gościa, który jest nieprawdopodobnie napalony na wspinanie, więc chyba moglibyśmy stworzyć fajny team. Przy okazji wspomniał o tym, jak Krzykacz wybrał się samotnie zimą na Kozi Wierch, gdzie w trudnym terenie asekurował się z kuchennego noża… I tak też zastali go ratownicy: gościa z wbitym w lód nożem. To wtedy zaczęła się jego fascynacja wspinaczką, a profesjonalizm toprowców skłonił go, by pójść do „Betlejemki”, gdzie u Kazia Śmieszki ukończył kurs tatrzański.

13 stycznia 2024 roku zmarł nagle Krzysztof Krzykacz Belczyński – wspinacz, wybitny naukowiec, człowiek o niespożytej energii. Bezkompromisowy, ale życzliwy ludziom. Gość z krwi i kości. Specjalizował się we wspinaczce wielkościanowej, jednak nie stronił od żadnej formy alpinizmu. Miał na koncie setki wejść w najdalszych zakątkach świata. Razem z Marcinem Tomaszewskim stworzył świetny duet, który – powiększany czasem o innych wspinaczy – wytyczał nowe drogi w wielkich ścianach. Ze swoich wypraw pisał energetyczne relacje, publikowane w „Magazynie GÓRY”, „Taterniku”, „Rock & Ice” czy w „Alpiniście”.

17 stycznia o godzinie 19:00 lokalnego czasu Tomasz Bryl i Ryszard Pawłowski dokonali pierwszego polskiego wejścia na Mount Sidley (4285 m), najwyższy wulkan Antarktydy leżący w paśmie Executive Committee. Był to przedostatni etap realizowanego przez ten zespół projektu Wulkaniczna Korona Ziemi. Do zdobycia został im już tylko Ojos del Salado w Andach Środkowych. Przedstawiamy dwugłos, w którym Tomasz i Ryszard opowiadają o swojej wyprawie na Antarktydę.

W połowie października 2023 roku Wadim Jabłoński i Maciej Kimel wytyczyli nową drogę na Chobutse w Himalajach Rolwaling. Jeśli od lat czekamy na dokonania, które dokładnie spełniają kryteria promowane przez nagrodę Złotego Czekana, przejście to idealnie wpisuje się w trend: nowa droga w czystym stylu alpejskim na rzadko odwiedzanym szczycie o wysokości powyżej 6500 metrów.

Po zaledwie czterech latach od pierwszego kontaktu ze skałą Demmel pokonuje drogi sięgające trudności 9a. Jej progres jest błyskawiczny i ciężko znaleźć kogoś, kto pod tym względem mógłby się z nią równać. Już w drugim roku wspinania przeszła 28 dróg o wycenie 7c, w tym cztery onsajty, i dwie linie 8a+. Ten wynik jest imponujący, ale wystarczy spojrzeć na podsumowanie ubiegłego sezonu Niemki, żeby zrozumieć, skąd bierze się tak duży progres. W 2020 roku spędziła w skałach aż 222 dni, prowadząc 842 drogi: 11 × 8c, 21 × 8b+, 42 × 8b, 55 × 8a+ i 71 × 8a. To jednak nie koniec. W tym roku podniosła sobie poprzeczkę, choć nie minęła nawet połowa sezonu – w styczniu pokonała La Montana Mágica 8c+, a 7 kwietnia dotarła do topu Joe-city 9a. Podczas wiosennego wypadu do Oliany – rejonu pękającego w szwach od klasycznych, cenionych linii autorstwa największych legend wspinania, jak Sharma, Ondra czy Ramonet – zebrała też takie perełki, jak Joe Blau 8c+ i La Morenita 8c+.

Alaska 2004, Citadel - Last Cry Of The Butterfly

Prowadzę trudny wyciąg w połowie ściany. Pierwszy dzień słońca po załamaniu pogody. W pewnym momencie zauważam drżenie skały. Porusza skrzydłami, dziesiątkami skrzydeł. Nagle odpływa w powietrze. Chmura motyli przelatuje przez Alaskę, odpoczywa na nagrzanych w słońcu ścianach. Jak przetrwały wczorajsze załamanie pogody i co się z nimi stanie jutro, pojutrze, gdy nadejdzie kolejna burza? Zastygam na moment jak one, po chwili odlatują. Wieczorem chowam się w portaledge’u i długo nie mogę zasnąć. Następnego ranka ponownie budzi nas srogi mróz i kolejny opad śniegu.

Rysy off-width zaskoczyły niejednego skalnego wyjadacza. Poruszanie się w tych formacjach, nawet dla wspinacza, który posiadł tę tajemną umiejętność, jest prawdziwą sztuką cierpliwości i cierpienia. A historia zapisała wiele przypadków, kiedy wspinacze sportowi z górnej półki nie byli w stanie pokonać piątkowego off-widtha.

Przez ponad 20 lat szefowania redakcji GÓR żegnałem wielu wspaniałych ludzi, którzy dzielili naszą pasję i odeszli przedwcześnie. Jednak, chociaż nie mógłbym nazwać się jego bliskim kolegą, odejście Kacpra zabolało mnie szczególnie. A to dlatego, że ze swoją bezpretensjonalnością, skromnością, otwartością na ludzi i wspaniałym, szczerym uśmiechem był najlepszym przykładem człowieka, którego braku nie umiemy sobie wyobrazić. Pamiętam, że gdy podczas naszej wspólnej rozmowy z Justyną na lądeckiej scenie nazwałem Go „uosobieniem łagodności”, małżonka gorąco przytaknęła.

„Krzykacz” zapisał się zarówno w historii taternictwa, jak i w annałach polskiego alpinizmu i wspinaczki big-wallowej, w których na zawsze zostaną jego nowe drogi w górach wysokich kilku kontynentów.

O totalności doświadczania wspinaczki i perpetuacji obłędu w kompulsywnym poszukiwaniu linii idealnej z MARCINEM „KOTLETEM” GĄSIENICĄ-KOTELNICKIM – wspinaczem, toprowcem i strażnikiem TPN – rozmawia ANDRZEJ MIREK.

Zbierając materiały do tegorocznego podsumowania, doszedłem do wniosku, że w ostatnich 12 miesiącach w szeroko rozumianym alpinizmie wydarzyło się dużo dobrego. Postanowiłem jednak skomentować nie tylko wyróżniające się przejścia górskie. Zaprezentuję też cele niezrealizowane, bo historia alpinizmu to także porażki, wycofy i tragedie. Chcę w ten sposób pokazać kierunki rozwoju i aspiracje wiodących dziś wspinaczy górskich. Z zasady pomijam w tym omówieniu wspinaczkę stricte skałkową.

Pozycja Krzysztofa Wielickiego w historii polskiego himalaizmu jest niekwestionowana. Najbardziej znany jako piąty człowiek na świecie, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum, ma na swoim koncie większe wyczyny sportowe niż skompletowanie tej najsłynniejszej górskiej kolekcji. Jest pierwszym himalaistą, który wszedł z bazy na szczyt ośmiotysięcznika w ciągu doby (Broad Peak, 1984). Ma w swoim wykazie pierwsze wejścia zimowe na trzy szczyty ośmiotysięczne (Mount Everest, 1980; Kangczendzonga, 1986; Lhotse, 1988), przy czym ostatni z nich zdobył samotnie. Wymieńmy jeszcze trzy spośród jego innych wybitnych solowych wejść na himalajskie giganty: na Annapurnę Drogą Boningtona (1991), nową drogą na Shisha Pangmę (1993) oraz niezwykle śmiałe pokonanie Drogi Kinshofera na Nanga Parbat (1996).