Palmowska… dla ludzi owładniętych wspinaczkową pasją to znaczące nazwisko. Jedno z tych, które stanowią o świetności polskiego alpinizmu i himalaizmu. Stanowią…? Tak, mimo tragicznego wypadku w Tatrach w połowie czerwca tego roku czas teraźniejszy jest tu najwłaściwszą formą. I już zawsze pozostanie – dokonania Krystyny, a przez to i Ona sama, stają się w naszej pamięci nieśmiertelne.
Historia nagrody Złoty Czekan (Piolet d’Or) – najważniejszej w świecie alpinizmu – sięga 1992 roku. Jednak w aktualnym formacie – już jako Złote Czekany (Piolets d’Or) – impreza wystartowała w 2009 roku. Po raz pierwszy opuściła Francję w latach 2018–20, kiedy galę organizowano w ramach festiwalu w Lądku-Zdroju. W programie tegorocznej, jubileuszowej edycji festiwalu także znalazło się wiele ważnych Czekanowych akcentów.
Zapytana o to, kim byłaby, gdyby nie została zawodową wspinaczką, Nina Caprez odpowiedziała: „Profesjonalną marzycielką”. Patrząc na to, jaką drogą konsekwentnie podąża, wydaje się, że całkiem sprytnie łączy pozornie sprzeczne wybory.
Prawdopodobnie artykuł ten lepiej prezentowałby się w formie teledysku – z wielkościanowymi łojantami sprawnie obsługującymi camy czy kości, ale też z wirtuozerią poczynającymi sobie na gitarach, fletach i marakasach. Jego bohaterami są bowiem muzykujący wspinacze. A także żeglarze, windsurferzy, paralotniarze i kolarze górscy… Słowem: miłośnicy dobrej zabawy.
Niemal każdy, kto ma choćby blade pojęcie o historii wspinaczki skalnej, wie, że Lynn Hill (właśc. Carolynn Marie Hill) była pierwszą osobą, która uklasyczniła jedną z najsłynniejszych bigwallowych dróg świata: The Nose na El Capitanie. Jej słynne It goes, boys urosło do miana symbolu. Jednak w trakcie długiej kariery Amerykanka zapisała na swoim koncie znacznie więcej imponujących osiągnięć. Spróbujmy wskazać te najważniejsze, nie pomijając oczywiście opus magnum, jakim było odhaczenie Nosa.
Są miejsca, które bardziej niż inne wydają się emanować niezwykłą energią. Zauważasz to natychmiast, gdy tylko postawisz tam stopę. Takie było moje pierwsze wrażenie w Bektau-Ata – spektakularnym sanktuarium wspinania, które jest klejnotem osadzonym w rozległej nicości stepu. Skały zaskakują nieoczekiwanymi, niemal surrealistycznymi kształtami, jakby natura chciała tchnąć w nie życie. Nikt, kto zdecyduje się odwiedzić Bektau-Ata, nie będzie zawiedziony.
O wspinaczkach w Andach, pierwszym wejściu na Pico de Polonia, kierownikach polskich wypraw w Himalaje i zaangażowaniu się w speleologię, w drugiej części wywiadu opowiada WALENTY FIUT.
3 września 1955 o godzinie 10:20 opuściliśmy gościniec nieco przed Zdziarską Przełęczą i zanurzyliśmy się w las. Było jesiennie, cicho i słonecznie, brzęczały muchy, pachniało igliwiem i poziomkami. Wysoko ponad szczytami drzew, o tysiąc sto metrów nad nami bielał wysmukłą piramidą czub Hawrania…
Rok 1955 na trwałe zapisał się w historii taternictwa. Zestawienia podają zwykle trzy przełomowe przejścia: pokonanie północno-wschodniej ściany Kazalnicy, przejście Głównej Grani Tatr i powstanie Wariantu R – pierwszej drogi przecinającej główne spiętrzenie wschodniej ściany Mnicha. Gdybyśmy mieli wybrać jedno wydarzenie sprzed 70 lat, które stało się symbolem epoki, byłoby to właśnie wytyczenie wspomnianej linii przez Jana Długosza i Andrzeja Pietscha. Zwłaszcza że po latach jej uklasycznienie okazało się równie wielkim przełomem. Taka wersja Era do dzisiaj jest klasykiem klasyków wśród wspinaczek w Tatrach Polskich.
Kiedyś biła polskie kobiece rekordy trudności na drogach sportowych. Potem zaczęła pokonywać niezwykle wymagające drogi wielowyciągowe, udowadniając, że jest w tej dyscyplinie w europejskiej czołówce. Niedawno zakosztowała w grze, która jest tyleż elitarna, co niebezpieczna. Free solo – co dla Oli Taistry znaczą doświadczenia spod tego znaku?
Trekking do bazy pod Everestem to marzenie każdego miłośnika gór, niezależnie od tego, czy jest niedzielnym turystą, czy doświadczonym wyprawowiczem. Już samo postawienie stopy w dolinie lodowca Khumbu, na drodze pod najwyższą górę świata, to doświadczenie nieporównywalne z żadną inną wysokogórską wędrówką. Tutaj czuje się ciężar historii, czy wręcz legendy, która uczyniła to miejsce tak sławnym. I tak obleganym.
Wyruszamy pod Everest i do Gokyo. Jednym z najpiękniejszych i dlatego najbardziej popularnych szlaków trekkingowych w górach wysokich. Szlakiem, na którym masowa turystyka idzie w parze z wielusetletnią tradycją. Tam zobaczymy, jak ludzie w małych wioskach orzą pole wołami lub sami ciągną pług po kamienistej ziemi, a turyści lecą helikopterem na kawę z widokiem na Ama Dablam czy Lhotse. Będziemy świadkami kontrastów, zmian, ale też niesamowitych widoków górskich.
29 listopada 2024 roku Tomasz Bryl i Ryszard Pawłowski stanęli na szczycie Ojos del Salado. W ten sposób jako pierwsi Polacy skompletowali Wulkaniczną Koronę Ziemi – weszli na najwyższe wulkany wszystkich kontynentów.
O złotej erze polskich wypraw w góry wysokie, wspinaczkach z czołowymi postaciami krajowego środowiska alpinistycznego i przygodach w starym dobrym stylu – gdy bycie twardym zastępowało sprzętowe niedobory – opowiada WALENTY FIUT.
Czym jest wspinanie bez uporczywego przesuwania granic swoich możliwości? Niemal pół wieku temu nikt nie wiedział, czy zimą da się wejść na ośmiotysięcznik – i to od razu najwyższy. Dziś szukamy innych celów dla himalaizmu sportowego, jednak emocje związane z odkrywaniem nowego są niezmiennie potężne. A jakie były na początku 1980 roku? Możemy to wyczuć choćby we fragmentach wspomnień zdobywców zimowego Everestu – LESZKA CICHEGO i KRZYSZTOFA WIELICKIEGO.
Śmierć w górskim świecie często przychodzi nagle. Bywa, że zupełnie nie tam, gdzie moglibyśmy się jej spodziewać. Tak właśnie zaskoczyła Archila Badriaszwilego, który był niezwykle utalentowanym alpinistą – zdobywcą Złotego Czekana, przesympatycznym człowiekiem, ale przede wszystkim gruzińskim patriotą. Z całym zestawem typowych dla tej narodowości cech: gościnnością, dumą, odwagą i miłością do narodowego trunku, jakim jest czacza, którą często zabierał na wysokogórskie wyprawy niczym magiczny amulet.
O ambitnym przejściu drogi Freya i bogatym w nowe linie sezonie polskich wspinaczy na Lofotach z PAWŁEM ZIELIŃSKIM rozmawia ANDRZEJ MIREK.
W szybko dobiegającym końca roku nie brakowało sukcesów, które śmiało można zaliczyć do topowych, nie tylko w Polsce. Dla mnie na czoło wybijają się dwa: klasyczne przejście Eternal Flame na turni Trango oraz działalność zespołu Robert Pallus, Maks Parys i Paweł Zieliński na Lofotach.
Piękną tradycją stało się, że organizatorzy lądeckiego Festiwalu Górskiego im. Andrzeja Zawadyz apraszają największe gwiazdy alpinizmu, zarówno polskiego, jak i światowego. Wielu z nich ma w swoim dorobku jedną lub więcej książek, ale żaden – tylu pozycji co Reinhold Messner.
Simona i Martina łączy bezkompromisowość, przywiązanie do wspinaczkowych tradycji i hołdowanie zasadzie czystości stylu. Obaj wychowali się w Alpach, lecz alpinizm przyszedł z czasem – jakby trzeba było do niego dorosnąć, aby odnaleźć w nim własną ścieżkę. Swoje wspinaczkowe doświadczenie przenieśli w góry wysokie, gdzie raczej stawiają na eksplorację i robienie nowych rzeczy niż podążanie utartą ścieżką.
