Siwy Wierch, czy to jeszcze Tatry?

Pamiętam swoją pierwszą wycieczkę opisywaną trasą na Siwy Wierch. Było to w październiku, podczas kursu przewodnickiego. Niektórzy z grupy byli po całonocnej zabawie podczas Dnia Ratownika. Wprost z imprezy w schronisku na Polanie Chochołowskiej zjawiłam się wcześnie rano na miejscu zbiórki w Zakopanem, skąd busem pojechaliśmy w rejon Wyżniej Huciańskiej Przełęczy. Podczas podejścia na Białą Skałę marzyłam o tym, żeby położyć się z boku szlaku, głowę oprzeć na krzakach borówek i spać. Gdy osiągnęliśmy Białą Skałę, sen odpłynął, a ja zapamiętałam tę wycieczkę (aż do zejścia w Bobrowieckim Wapienniku) jako jeden z najbardziej wyjątkowych pobytów w Tatrach. Krople na gałęziach smreków, doliny w porannych mgłach, zjawiskowe białe wapienne skały, dolomitowe ostańce Siwego Wierchu i w końcu nagrzana od jesiennego słońca grań schodząca ze szczytu w stronę Babek. Nie bez znaczenia jest oczywiście dobra ekipa podczas wycieczki, a na kursie przewodnickim czego jak czego, ale takiego towarzystwa nie brakowało.

Podejście na Siwy Wierch, widok z okolic Białej Przełęczy

Pisząc najkrócej jak można o Siwym Wierchu i proponowanym szlaku, podkreśliłabym, że to wycieczka dla koneserów, niepoprzestających na pobieżnym odkrywaniu Tatr, szukających ich prawdziwego oblicza. A co je tworzy? Nie tylko granitowe szczyty Tatr Wysokich czy popularne, masowo zaliczane doliny, ale także – że wymienię wyłącznie miejsca, którymi wiodą szlaki – tak różnorodne skarby, jak Doliny Hlińska czy Do Siedmiu Źródeł, grań Rohaczy, zapomniany Parzychwost, masyw Barańca, Dolina Żarska, zakątki wielkich dolin Jaworowej i Białej Wody, czy też Tatry Bielskie, które można choć trochę poznać, wędrując szlakiem na Szeroką Przełęcz Bielską.

Aby zatem odwiedzić to jedno z najpiękniejszych i najbardziej oryginalnych, a jednocześnie mało znanych wśród
polskich turystów miejsc, należy udać się w Tatry Zachodnie, minąć Zuberec i rozpocząć wędrówkę czerwonym szlakiem na Wyżniej Przełęczy Huciańskiej. Po pierwszym podejściu wiodącym przez las dochodzimy na Przełęcz pod Białą Skałą i tym samym na grań główną Tatr. Przed nami Biała Skała – interesujący punkt widokowy, z którego możemy podziwiać pasma górskie otaczające Tatry Zachodnie. Dla nas to pierwszy etap wycieczki. Dla tych, którzy pokonywali na czas grań Tatr, był to upragniony, ostatni szczyt w głównej grani, zwiastujący koniec ich wyrypy... To uwieńczony białymi skałami (stąd nazwa) szczyt (a raczej szczycik) o wysokości 1378 m n.p.m. Jak podaje Wielka Encyklopedia Tatrzańska, od około 1920 do 1943 roku na Białej Skale i koło niej szukał uparcie złota i ukrytych skarbów legendarnego Janosika mieszkaniec Zuberca, Július Baňáry, posuwając się nawet do rozkuwania i rozsadzania skały (ślady tego procederu są nadal widoczne). Przy tej okazji odkrył on na wysokości około 1300 m Jaskinię w Białej Skale.

Przed nami podejście na szczyt, wiodące przez Siwą Kopę. Trudniejszy odcinek ubezpieczony jest łańcuchami. Ten etap wycieczki, ponad piętrem lasu, wśród osadowych skał tworzących przedziwne formy, stanowi o wyjątkowości tego miejsca w skali całych Tatr. To właśnie między innymi na podstawie kryterium geologicznego niektóre źródła wyodrębniają grupę Siwego Wierchu jako odrębną jednostkę. Masyw zbudowany jest z wapieni i dolomitów płaszczowiny choczańskiej, które tworzą tak zwane miasto skalne. Na tym terenie odkryto kilkadziesiąt jaskiń. Największa z nich to Studnia w Siwym Wierchu. Siwy Wierch jest również wyjątkowy pod względem flory. Występuje tu wielka różnorodność wapieniolubnych roślin, także tych bardzo rzadkich, jak na przykład goździk lśniący. W całych Tatrach jest to jego jedyne stanowisko.

Panorama Tatr Zachodnich z Babek

Siwy Wierch (1805 m n.p.m.) góruje nad dolinami: Jałowiecką, Suchego Potoku i Suchą Sielnicką. Warto z pewnością zatrzymać się dłużej nad opisami tych trzech dolin, ale chyba najciekawszą i jednocześnie najmniej znaną jest Dolina Sucha Sielnicka.

Na Siwym Wierchu opuszczamy główną grań Tatr oraz czerwony szlak i rozpoczynamy schodzenie szlakiem zielonym, łagodną granią wiodącą przez Małą Ostrą, Ostrą, Babki. Cały czas towarzyszą nam wspaniałe widoki na doliny Suchą Sielnicką i Jałowiecką oraz szczyty, nie tylko tatrzańskie: możemy podziwiać w całej okazałości Góry Choczańskie, Wielką i Małą Fatrę, Niżne Tatry. Przed masywem Babek, na przełęczy Przewrocie odchodzi szlak niebieski. Można nim zejść już po stronie Doliny Jałowieckiej do Chaty Czerwieniec, by ponownie wejść na szlak zielony na ostatnim etapie wycieczki, omijając masyw Babek. Schodzimy do Bobrowieckiego Wapiennika lub dalej, do Jałowca (szlakiem żółtym).

Wyżnia Huciańska Przełęcz – Biała Skała – Siwy Wierch – Babki – Bobrowiecki Wapiennik

Wyżnia Huciańska Przełęcz – Siwy Wierch

Czas przejścia: 3 godz.

Przewyższenie: 850 m

Najwyższy punkt na trasie: Siwy Wierch (1805 m n.p.m.)

Czas zejścia z Siwego Wierchu przez Babki: około 2 godz. 30 min.

Całość artykułu znajdziecie w GÓRach nr. 219 (sierpnień, 2012)

Opracowała: Agnieszka Szymaszek