Lina
Linę wspinaczkową należy bezwzględnie wyrzucić w momencie, gdy przekroczy tak zwany limit wieku. Producenci podają różne wartości, ale zazwyczaj maksymalny czas, gdy włókna poliamidowe zachowują swoje właściwości, wynosi około 10 lat. Później lina musi zostać wycofana z użycia, nawet jeśli nigdy nie była wykorzystana. Oczywiście przy regularnym użytkowaniu czas ten ulega znaczącemu skróceniu, przy bardzo intensywnej eksploatacji lub działaniu w ekstremalnych warunkach – nawet do jednego roku.
Linę należy wyrzucić, jeżeli doszło do
zanieczyszczenia jej substancjami chemicznymi lub do tak zwanego „ciężkiego odpadnięcia” o wysokim współczynniku (powyżej 1).
Istnieją również czynniki, które sprawiają, że jedynie fragment liny nie nadaje się do użytku. Najczęstszymi są
nadmierne wytarcie i zmechacenie oplotu,
uszkodzenie koszulki lub rdzenia na krótkim odcinku, powstałe na przykład w wyniku odpadnięcia,
tarcia o ostry fragment skały,
uderzenia spadającym kamieniem czy
nadtopienia w wyniku działania zbyt wysokiej temperatury. Jeżeli uszkodzenie znajduje się blisko jednego z końców, nie ma potrzeby wymieniania całej liny. Wystarczy umiejętnie odciąć uszkodzony fragment, a końcówkę zabezpieczyć poprzez zgrzanie lub zaklejenie.
Uprzęże
Podobnie jak liny, tak i uprzęże zbudowane są ze sztucznych włókien, których żywotność jest ograniczona. Zazwyczaj przy niezbyt częstym, weekendowym użytkowaniu,
uprząż powinna być wymieniona na nową po upływie 5–8 lat, nawet jeśli wizualnie nie można stwierdzić żadnych uszkodzeń. Jeżeli uprzęż używana jest dużo częściej lub w ciężkich warunkach,
czas ten może ulec skróceniu nawet do jednego roku. W przypadku widocznych przetarć i uszkodzeń szwów lub taśm, kontaktu z chemikaliami lub odpadnięcia o zbyt wysokim współczynniku (powyżej 1) uprząż należy bezwzględnie wymienić.
Najszybciej zużywającymi się elementami są punkty wiązania liny oraz łącznik – na te miejsca należy zwrócić baczną uwagę.
Karabinki
Ewidentnym przypadkiem zmuszającym do wycofania karabinka z użycia jest
pękniecie lub wygięcie korpusu, wynikające na przykład z odpadnięcia wspinacza lub upadku karabinka z dużej wysokości. Jednak uszkodzenia nie zawsze są widoczne gołym okiem. W przypadku upuszczenia karabinka z dużej wysokości na twarde podłoże
mogą powstać mikropęknięcia, znacząco obniżające jego wytrzymałość i w efekcie wykluczające go z dalszego użytkowania. Jako że mikropęknięcia nie są widoczne, należy zaprzestać używania karabinka po jakimkolwiek upadku na twarde podłoże z wysokości większej niż kilka metrów.
Typowym uszkodzeniem karabinka są również
niedomykające się zamki (tak zwana pamięć) oraz
awarie blokady. W sytuacji, gdy czyszczenie mechanizmu nie daje żadnych efektów, sprzęt również należy wymienić.
Kolejnym, częstym objawem zużycia karabinków są
wytarcia na skutek przesuwania liny (zazwyczaj na zakręcanych karabinkach używanych wraz z przyrządem asekuracyjno-zjazdowym) oraz
nacięcia (najczęściej na karabinkach, które wpinamy w spity). Trzeba zdawać sobie sprawę, że jeśli te uszkodzenia są duże, może to wpływać na wytrzymałość karabinków. Większe nacięcia mogą być również groźne dla liny. Dlatego taki sprzęt należy wycofać z czynnego użytkowania, ewentualnie wykorzystywać go jako pomocniczy (np. do transportu). Wszystkie elementy szpeja, które mają służyć jako pomocnicze, należy wyraźnie oznaczyć!
Kaski
Wyróżnia się dwa typy kasków. Bardziej wytrzymałe, ale cięższe - wykonane z poliwęglanu oraz nieco lżejsze, ale delikatniejsze kaski piankowe. W obu tych typach wszelkiego rodzaju uszkodzenia mechaniczne, pęknięcia, wgniecenia i przetarcia taśm są sygnałem do wymiany kasku na nowy.
Szczególną uwagę należy zachować w przypadku użytkowania kasków piankowych. Mogą one ulec uszkodzeniu nawet podczas transportu czy siadaniu na nich. Podobnie jak w przypadku karabinków, kask należy wycofać,
gdy zdarzy się upuścić go z dużej wysokości na twarde podłoże, gdyż może dojść do niewidocznego mikropęknięcia, które znacząco osłabi jego wytrzymałość. W związku z osłabieniem materiału wraz z upływem czasu kask powinien być wycofany po okresie 10 lat od daty produkcji, nawet jeśli użytkowany był jedynie sporadycznie.
GÓRY, marzec 2013 r.
