Marian Sokołowski był żarliwym obrońcą przyrody tatrzańskiej, mimo młodego wieku pozostawił po sobie bogaty dorobek naukowy. Chorąży Wojska Polskiego, uczestnik walk o niepodległość ojczyzny. Spoczywa w grobowcu rodzinnym Sokołowskich na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.
Stanisław Sokołowski
Do tej informacji, napisanej przez bratanka Profesora, pragnąłbym dorzucić trochę szczegółów (m. in. na podstawie WET W. H. Paryskiego, monografii „W skałach i lodach świata” i Wikipedii).
Marian Sokołowski urodził się 22 lutego 1894 w Wiedniu. Studia leśnicze ukończył w 1923. Początkowo podjął pracę w Zakładzie Doświadczalnym Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. W latach 1926–1928 pracował jako asystent Instytutu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie w Szkole Głównej Gospodarstw Wiejskiego, gdzie w 1935 mianowany został profesorem. Zajmował się głównie fitogeografią, fitosocjologią, hodowlą lasu i ochroną przyrody. Brał udział w pionierskiej pracy nad zespołami roślinnymi Tatr. Walczył o stworzenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Był członkiem Państwowej Rady Ochrony Przyrody.
Rodzina Sokołowskich przez kilka pokoleń była związana blisko z Zakopanem i Tatrami. Związki te zaczęły się od Stanisława Sokołowskiego seniora (1865–1942), który ożenił się z góralką Agnieszką Walczak, a w latach 1900–2 postawił w Zakopanem willę „Ornak”. Oprócz Mariana, który był najstarszy, miał jeszcze pięcioro dzieci. Wszystkie w większym lub mniejszym stopniu uprawiały taternictwo.
Najlepsze osiągnięcia mieli w pierwszej połowie lat dwudziestych zwłaszcza Marian i Adam Sokołowscy (m. in. nowe drogi na północnej ścianie Koziego Wierchu i wschodniej ścianie Mięguszowieckiego Szczytu).
Ryszard W. Schramm pisał („W skałach i lodach świata”, tom I, „Na szczytach gór Europy”): (-) „powstają niewielkie grupy elitarne, szukające swojej własnej ideologii i swojej drogi do taternictwa. Pierwsza tego rodzaju grupa tworzy się wokół braci Mariana i Adama Sokołowskich… (-) wpływ ideologiczny zwłaszcza Mariana Sokołowskiego na młode pokolenie jest bardzo silny, a „Sokołowszczyzna” staje się dominującym w Tatrach romantycznym polskim odpowiednikiem malloryzmu.
…„Lata 1923–6 to panowanie „Sokołowszczyzny”. Taternicy tej grupy doganiają, a wkrótce już i prześcigają, szczególnie w zimie, najlepsze wyniki przedwojenne.”
Rok 1935 przyniósł zjednoczenie polskiego ruchu wysokogórskiego. Powstał mocny pod względem organizacyjnym i liczebnym Klub Wysokogórski PTT, na którego czele stanął „właściwy twórca odrodzenia taternictwa polskiego po pierwszej wojnie światowej, Marian Sokołowski” (R. W. Schramm).
Marian Sokołowski zmarł 18 stycznia 1939 w Warszawie w wieku zaledwie 45 lat. Po zakończeniu wojny jego prochy zostały przeniesione na Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.
Janusz Kurczab
Żródło:
http://www.pza.org.pl 
