Są miejsca, które bardziej niż inne wydają się emanować niezwykłą energią. Zauważasz to natychmiast, gdy tylko postawisz tam stopę. Takie było moje pierwsze wrażenie w Bektau-Ata – spektakularnym sanktuarium wspinania, które jest klejnotem osadzonym w rozległej nicości stepu. Skały zaskakują nieoczekiwanymi, niemal surrealistycznymi kształtami, jakby natura chciała tchnąć w nie życie. Nikt, kto zdecyduje się odwiedzić Bektau-Ata, nie będzie zawiedziony.
O wspinaczkach w Andach, pierwszym wejściu na Pico de Polonia, kierownikach polskich wypraw w Himalaje i zaangażowaniu się w speleologię, w drugiej części wywiadu opowiada WALENTY FIUT.
3 września 1955 o godzinie 10:20 opuściliśmy gościniec nieco przed Zdziarską Przełęczą i zanurzyliśmy się w las. Było jesiennie, cicho i słonecznie, brzęczały muchy, pachniało igliwiem i poziomkami. Wysoko ponad szczytami drzew, o tysiąc sto metrów nad nami bielał wysmukłą piramidą czub Hawrania…
Rok 1955 na trwałe zapisał się w historii taternictwa. Zestawienia podają zwykle trzy przełomowe przejścia: pokonanie północno-wschodniej ściany Kazalnicy, przejście Głównej Grani Tatr i powstanie Wariantu R – pierwszej drogi przecinającej główne spiętrzenie wschodniej ściany Mnicha. Gdybyśmy mieli wybrać jedno wydarzenie sprzed 70 lat, które stało się symbolem epoki, byłoby to właśnie wytyczenie wspomnianej linii przez Jana Długosza i Andrzeja Pietscha. Zwłaszcza że po latach jej uklasycznienie okazało się równie wielkim przełomem. Taka wersja Era do dzisiaj jest klasykiem klasyków wśród wspinaczek w Tatrach Polskich.
Kiedyś biła polskie kobiece rekordy trudności na drogach sportowych. Potem zaczęła pokonywać niezwykle wymagające drogi wielowyciągowe, udowadniając, że jest w tej dyscyplinie w europejskiej czołówce. Niedawno zakosztowała w grze, która jest tyleż elitarna, co niebezpieczna. Free solo – co dla Oli Taistry znaczą doświadczenia spod tego znaku?
Trekking do bazy pod Everestem to marzenie każdego miłośnika gór, niezależnie od tego, czy jest niedzielnym turystą, czy doświadczonym wyprawowiczem. Już samo postawienie stopy w dolinie lodowca Khumbu, na drodze pod najwyższą górę świata, to doświadczenie nieporównywalne z żadną inną wysokogórską wędrówką. Tutaj czuje się ciężar historii, czy wręcz legendy, która uczyniła to miejsce tak sławnym. I tak obleganym.
Wyruszamy pod Everest i do Gokyo. Jednym z najpiękniejszych i dlatego najbardziej popularnych szlaków trekkingowych w górach wysokich. Szlakiem, na którym masowa turystyka idzie w parze z wielusetletnią tradycją. Tam zobaczymy, jak ludzie w małych wioskach orzą pole wołami lub sami ciągną pług po kamienistej ziemi, a turyści lecą helikopterem na kawę z widokiem na Ama Dablam czy Lhotse. Będziemy świadkami kontrastów, zmian, ale też niesamowitych widoków górskich.
29 listopada 2024 roku Tomasz Bryl i Ryszard Pawłowski stanęli na szczycie Ojos del Salado. W ten sposób jako pierwsi Polacy skompletowali Wulkaniczną Koronę Ziemi – weszli na najwyższe wulkany wszystkich kontynentów.
O złotej erze polskich wypraw w góry wysokie, wspinaczkach z czołowymi postaciami krajowego środowiska alpinistycznego i przygodach w starym dobrym stylu – gdy bycie twardym zastępowało sprzętowe niedobory – opowiada WALENTY FIUT.
Czym jest wspinanie bez uporczywego przesuwania granic swoich możliwości? Niemal pół wieku temu nikt nie wiedział, czy zimą da się wejść na ośmiotysięcznik – i to od razu najwyższy. Dziś szukamy innych celów dla himalaizmu sportowego, jednak emocje związane z odkrywaniem nowego są niezmiennie potężne. A jakie były na początku 1980 roku? Możemy to wyczuć choćby we fragmentach wspomnień zdobywców zimowego Everestu – LESZKA CICHEGO i KRZYSZTOFA WIELICKIEGO.
Śmierć w górskim świecie często przychodzi nagle. Bywa, że zupełnie nie tam, gdzie moglibyśmy się jej spodziewać. Tak właśnie zaskoczyła Archila Badriaszwilego, który był niezwykle utalentowanym alpinistą – zdobywcą Złotego Czekana, przesympatycznym człowiekiem, ale przede wszystkim gruzińskim patriotą. Z całym zestawem typowych dla tej narodowości cech: gościnnością, dumą, odwagą i miłością do narodowego trunku, jakim jest czacza, którą często zabierał na wysokogórskie wyprawy niczym magiczny amulet.
O ambitnym przejściu drogi Freya i bogatym w nowe linie sezonie polskich wspinaczy na Lofotach z PAWŁEM ZIELIŃSKIM rozmawia ANDRZEJ MIREK.
W szybko dobiegającym końca roku nie brakowało sukcesów, które śmiało można zaliczyć do topowych, nie tylko w Polsce. Dla mnie na czoło wybijają się dwa: klasyczne przejście Eternal Flame na turni Trango oraz działalność zespołu Robert Pallus, Maks Parys i Paweł Zieliński na Lofotach.
Piękną tradycją stało się, że organizatorzy lądeckiego Festiwalu Górskiego im. Andrzeja Zawadyz apraszają największe gwiazdy alpinizmu, zarówno polskiego, jak i światowego. Wielu z nich ma w swoim dorobku jedną lub więcej książek, ale żaden – tylu pozycji co Reinhold Messner.
Simona i Martina łączy bezkompromisowość, przywiązanie do wspinaczkowych tradycji i hołdowanie zasadzie czystości stylu. Obaj wychowali się w Alpach, lecz alpinizm przyszedł z czasem – jakby trzeba było do niego dorosnąć, aby odnaleźć w nim własną ścieżkę. Swoje wspinaczkowe doświadczenie przenieśli w góry wysokie, gdzie raczej stawiają na eksplorację i robienie nowych rzeczy niż podążanie utartą ścieżką.
Stwierdzenie, że życiorys bohatera tego tekstu jest niezwykły i wystarczyłby na obdzielenie kilku osób, wydaje się banalne, ale tak właśnie jest. Kim jest człowiek, o którym Reinhold Messner niegdyś powiedział: „Współcześnie najlepszy wspinacz wysokogórski”? I czym sobie na taką laurkę zasłużył? Co Steve House robi po zakończeniu kariery profesjonalnego łojanta i jak odnalazł się w „życiu po życiu”?
Na palcach jednej ręki można by wymienić wspinaczy, którzy w historii naszego sportu osiągnęli tak wiele w różnych dziedzinach wertykalnej sztuki. Jak mocnym skałkowcem był młody Alex w latach 90. XX wieku, dowiedzieliśmy się dopiero po powtórzeniach jego najtrudniejszych dróg przez Adama Ondrę. Wszyscy znamy wpływ Bawarczyka na rozwój wspinaczki klasycznej na najsłynniejszej ścianie świata – El Capitanie. Musimy wymienić też przejścia bez asekuracji w skałach, sięgające stopnia 8b+, i na górskich urwiskach, z niesamowitym żywcem na kultowej Hasse – Brandler. Młodszy Huber i jego brat brylowali również w wielkościanowym speed climbingu oraz – robiąc klasycznie Eternal Flame na Nameless Tower – napisali ważny rozdział w odhaczaniu dróg w Karakorum. Jeśli do tego wszystkiego dorzucimy znakomite przejścia górskie, otrzymamy portret wspinacza doskonałego w swej wszechstronności. Prawdziwego Midasa pionu, który w każdej z dyscyplin osiągnął odpowiednik olimpijskiego złota.
Czy Messner jest jednym z największych alpinistów w dziejach? Bez wątpienia. Choć z pewnością znajdą się tacy, którzy będą z tym dyskutować, argumentując, że Reinhold miał najmocniejszy PR, a było wielu lepszych. Będą dowodzić, że budował swoją popularność także na kontrowersjach i że był równie sprawnym biznesmenem, co himalaistą. Ale co z tego? Gdy zsumujemy jego wyniki alpinistyczne z tymi osiągniętymi na salonach i w biznesie, okaże się, że był skuteczny jak nikt inny.
O wyjątkowej relacji łączącej początkującego wspinacza z legendarną już postacią z górskiego środowiska i o pierwszym tatrzańskim sezonie z RYSZARDEM RIKIEM MALCZYKIEM opowiada ANDRZEJ MARCISZ.
Ryszard Riko Malczyk – nietuzinkowa postać i wspinacz obdarzony autentyczną „bożą iskrą”. Indywidualista wybierający własne ścieżki, a przy tym charyzmatyczny nieformalny lider pokolenia Kaskaderów. Człowiek odporny na mody i kontestujący schematy… Oczywiście niepozbawiony wielu wad, które jednak czyniły go istotą z krwi i kości. Riko kojarzy się z działaniem w skałkach, ale równie istotny ślad odcisnął w górach – zwłaszcza w Tatrach, gdzie wytyczał nowe drogi, dokonywał wielu odhaczeń i pierwszych powtórzeń.
